Nằm trên địa phần 3 tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và thành phố Hải Phòng, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc gồm 12 điểm, gắn liền với sự hình thành và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm – dòng Phật giáo thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập từ thế kỷ XIII. Triết lý Trúc Lâm mang tính nhân văn sâu sắc, dung hòa giữa tư tưởng Phật giáo Đại thừa, đạo đức Nho giáo, vũ trụ quan Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian.

Sáng ngày 12/7/2025, UNESCO chính thức công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới thứ 9 của Việt Nam. Đây là một trong những cột mốc quan trọng trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Phái đoàn cấp cao của Unesco, phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNÉSCO, lãnh đạo 3 tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương nỗ lực quảng bá di sản tại Pháp

Quá trình công nhận di sản này bắt đầu từ hơn một thập kỷ trước khi các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương phối hợp cùng các cơ quan Trung ương để xây dựng hồ sơ và vận động UNESCO. Các tỉnh này đã tích cực tham gia vào các hoạt động khảo sát, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích, đồng thời xây dựng một chiến lược tổng thể nhằm nâng cao giá trị di sản cả trong nước và quốc tế.

Đặc biệt, việc công nhận quần thể này là Di sản Văn hóa Thế giới cũng là kết quả của sự hợp tác sâu rộng giữa các chuyên gia quốc tế và các cơ quan UNESCO, đặc biệt là ICOMOS (Hội đồng Quốc tế Di tích và Di chỉ). Các chuyên gia đã đánh giá cao sự độc đáo của quần thể này, không chỉ về mặt lịch sử, mà còn về giá trị văn hóa, tinh thần và cảnh quan thiên nhiên.

Các hoạt động quảng bá tại Pháp

Cùng với việc công nhận, các hoạt động bên lề tại Pháp đã được tổ chức để quảng bá di sản này. Vào ngày 16/6/2025, Trung tâm Văn hóa Việt Nam ở Paris đã tổ chức một sự kiện đặc biệt nhằm giới thiệu về Quần thể di tích Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc.

Sự kiện này không chỉ nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng quốc tế về giá trị của di sản mà còn là một phần trong chiến dịch vận động của Việt Nam để UNESCO công nhận quần thể di tích này.

Các bức tranh về Thiền viện Trúc Lâm và các hình ảnh về các danh thắng đã được trưng bày tại sự kiện, giúp người tham dự hiểu rõ hơn về giá trị lịch sử, tâm linh của di sản. Đồng thời, đại diện Việt Nam cũng có những cuộc gặp gỡ với các đại diện từ 20 quốc gia thành viên Ủy ban Di sản Thế giới để thảo luận và kêu gọi sự ủng hộ cho hồ sơ này.

Cam kết bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Ngay sau khi được UNESCO công nhận, các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương cam kết sẽ tiếp tục triển khai các dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị quần thể di tích này theo hướng bền vững. Các dự án này không chỉ nhằm bảo vệ di sản mà còn nhằm phát triển du lịch văn hóa, đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Đồng thời, các tỉnh cũng phối hợp với các cơ quan quốc tế và tổ chức xã hội để xây dựng các kế hoạch cụ thể nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ du lịch, nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của di sản này, và thu hút sự quan tâm của du khách quốc tế.

Việc UNESCO công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa thế giới là một dấu ấn quan trọng, không chỉ cho Việt Nam mà còn cho cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ và phát huy các giá trị di sản văn hóa. Quá trình công nhận này là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các tỉnh liên quan, các chuyên gia, và các cơ quan quốc tế, mở ra một chương mới trong việc bảo tồn di sản của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hồng Hà