Phiên tòa xét xử Vụ “Chuyến bay giải cứu” đã mở vào ngày 11/7, dự kiến kéo dài trong một tháng.

Trong số 54 bị cáo, có 21 người bị truy tố tội “Nhận hối lộ”; 23 bị cáo bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”; 4 bị cáo bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; 4 bị cáo bị truy tố về tội “Môi giới hối lộ”, 1 bị cáo bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 1 bị cáo bị truy tố về cả hai tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Đưa hối lộ”.

Theo cáo trạng, khi dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước để phòng, chống dịch.

Cụ thể, tháng 3/2020, dịch COVID-19 bùng phát dữ dội, Chính phủ Việt Nam tổ chức “chuyến bay giải cứu” đầu tiên đưa 30 công dân từ Vũ Hán (Trung Quốc) về Việt Nam. Do nhu cầu được về nước rất lớn, tháng 11/2020, Chính phủ thí điểm rồi cho triển khai các chuyến bay combo (tự nguyện trả phí). Văn phòng Chính phủ cùng tổ công tác gồm 5 Bộ (Ngoại giao, Y tế, Công an, GTVT và Quốc phòng) được giao nhiệm vụ phối hợp thực hiện.

Từ đầu năm 2020 đến giữa năm 2021, cơ quan chức năng đã cấp phép và tổ chức hơn 1.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân từ 62 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước. Riêng Bộ Ngoại giao đã đề xuất Chính phủ phê duyệt 772 chuyến bay đưa công dân về nước, trong đó có 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo.

Cáo trạng cho rằng, để có chi phí “bôi trơn” khi thực hiện các chuyến bay, nhóm 20 doanh nghiệp với hơn 100 pháp nhân phải nâng giá vé, “vẽ” thêm nhiều chi phí phát sinh với khách hàng có nhu cầu về nước giữa đại dịch.

Thực hiện chủ trương này, quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2022, có 25 cá nhân đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhận hối lộ tổng cộng gần 165 tỷ đồng (6,6 triệu USD) và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. 

Cáo buộc cho rằng, 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 25 tỷ đồng.

Tiêu cực được xác định khi 21 bị cáo có tới hơn 500 lần nhận tiền từ doanh nghiệp, với tổng cộng gần 165 tỷ đồng. Điển hình như bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký một lãnh đạo Bộ Y tế, nhận hối lộ 253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng ; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó phòng Tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận 49 lần 27,3 tỷ đồng ; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Lãnh sự Bộ Ngoại giao 32 lần nhận 25 tỷ đồng ; cựu Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng nhận 37 lần tổng 21,5 tỷ đồng…

Các bị cáo bị đưa ra xét xử tội “Nhận hối lộ”:

Nhóm tội danh trên gồm các bị cáo : Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) ; Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Nguyễn Quang Linh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng) ;

Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội), Trần Văn Tân (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam), Trần Văn Dự (cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an), Nguyễn Thanh Hải (cựu Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ) ;

Lê Tuấn Anh (cựu Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự), Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế), Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an), Vũ Sỹ Cường (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an), Nguyễn Tiến Thân (cựu Chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Mai Anh (cựu Chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ) ;

Nguyễn Hồng Hà (cựu Tổng lãnh sự Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản), Vũ Hồng Quang (cựu Phó Trưởng phòng Vận tải Hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải), Vũ Hồng Nam (cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản), Ngô Quang Tuấn (cựu chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Giao thông vận tải) ;

Vũ Ngọc Minh (cựu Đại sứ Việt Nam tại Angola), Lưu Tuấn Dũng (cựu Phó Trưởng phòng Bảo hộ công dân, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao), Lý Tiến Hùng (cựu Chuyên viên Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Các bị cáo bị đưa ra xét xử về tội “Đưa hối lộ”:

Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky), Lê Hồng Sơn (Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky), Hoàng Diệu Mơ (Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Du lịch Dịch vụ Hàng không An Bình), Nguyễn Tiến Mạnh (Phó Giám đốc Công ty cổ phần thương mại Du lịch Lữ Hành Việt) ;

Vũ Thùy Dương (Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại Lữ Hành Việt), Hoàng Anh Kiếm (ở quận Hoàng Mai, Hà Nội), Nguyễn Thị Tường Vy (Giám đốc Công ty TNHH một thành viên ATA Việt Nam), Võ Thị Hồng (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hàng không Minh Ngọc) ;

Lê Văn Nghĩa (Giám đốc Công ty cổ phần Du lịch và Dịch vụ ăn uống Nhật Minh), Trần Thị Mai Xa (Giám đốc Công ty MasterLife), Lê Thị Ngọc Anh (cựu Cán bộ Ban Đối ngoại Trung ương Đảng), Nguyễn Thị Hiền (ở quận Long Biên, Hà Nội), Đào Minh Dương (Giám đốc Công ty cổ phần Vijasun) ;

Nguyễn Thị Dung Hạnh (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn G19 Việt Nam), Phan Thị Mai (Giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Sao Hà Nội), Vũ Minh Thắng (Giám đốc Công ty Đầu tư và Thương mại Thuận An), Nguyễn Thế Dũng (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch Thương Mại Sang Trọng) ;

Trần Hồng Hà (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Cung ứng Nguồn nhân lực và Thương mại Quốc tế Sao Việt), Phạm Bích Hằng (ở quận Thanh Xuân, Hà Nội), Trần Tiến (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Phi Trường), Phạm Bá Sơn (nhân viên Công ty cổ phần Xây dựng Thái Hòa), Tào Đức Hiệp (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch và Dịch vụ Công đoàn Đường sắt), Đào Thị Chung Thúy (ở quận Hà Đông, Hà Nội).

Các bị cáo bị đưa ra xét xử tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” :

Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaisie), Nguyễn Lê Ngọc Anh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaisie), Nguyễn Hoàng Linh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaisie), Đặng Minh Phương (cựu kế toán Đại sứ quán Việt Nam tại Malaisie).

Các bị cáo bị đưa ra xét xử tội “Môi giới hối lộ ” :

Nguyễn Anh Tuấn (cán bộ Công an nghỉ hưu), Trần Quốc Tuấn (Giám đốc Công ty cổ phần xúc tiến Thương mại và Du lịch Việt Nam), Bùi Huy Hoàng (cựu Chuyên viên Phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế), Phạm Thị Kim Ngân (cựu cán bộ Phòng Trị sự Tạp chí Thanh tra Chính phủ).

Các bị cáo bị đưa ra xét xử tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”:

Hoàng Văn Hưng (cựu cán bộ Công an), Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng Thái Hòa).