Sau giai đoạn “chạy nước rút” đẩy mạnh xuất khẩu trước thời điểm Mỹ thực hiện chính sách thuế mới từ đầu tháng 8/2025, nhiều doanh nghiệp Việt bắt đầu cảm nhận sức ép ngày càng rõ nét từ thị trường này.

Thuế quan bắt đầu tác động vào kết quả kinh doanh : một vài ví dụ

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, Thực phẩm Sao Ta đạt 6.850 tỷ đồng doanh thu (260,30 triệu USD). Từ tháng 8 trở đi, doanh nghiệp phát sinh gần 193 tỷ đồng thuế đối ứng (7,34 triệu USD)- khoản chi phí chưa xuất hiện ở cùng kỳ – cùng gần 98 tỷ đồng (3,72 triệu USD) thuế chống bán phá giá và 60 tỷ đồng (2,28 triệu USD) thuế chống trợ cấp. Tổng cộng : 13,34 triệu USD (tương đương 5% của doanh thu).

Tại công ty Vĩnh Hoàn, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong quý III/2025 giảm gần 8%, xuống 1.760 tỷ đồng (66,88 triệu USD). Trước thời điểm áp thuế (7/8/2025), tháng 7 ghi nhận sản lượng tăng 31% khi doanh nghiệp tăng tốc giao hàng, song sang tháng 8 và tháng 9, xuất khẩu sang Mỹ lần lượt giảm 36% và 27% so với cùng kỳ.

Tương tự, Thép Nam Kim ghi nhận doanh thu quý III/2025 hơn 3.770 tỷ đồng (743,26 triệu USD), giảm 27% và lợi nhuận ròng 49,5 tỷ đồng (1,88 triệu USD), giảm gần 24%. Nhu cầu suy yếu cùng làn sóng bảo hộ thương mại, đặc biệt từ Mỹ, đang tạo áp lực lớn lên doanh nghiệp thép chủ yếu dựa vào xuất khẩu. Trong 9 tháng đầu năm, doanh thu xuất khẩu của Thép Nam Kim giảm hơn 55%, kéo lợi nhuận sau thuế xuống 207 tỷ đồng (7,87 triệu USD), giảm hơn một nửa.

Triển vọng quý IV : Thách thức rõ nét, cơ hội phân hóa

Chính sách thuế quan Mỹ bắt đầu bộc lộ tác động không chỉ ở chi phí, đơn hàng, mà còn ở khả năng chống chịu và dịch chuyển thị trường của từng doanh nghiệp.

Theo Vinatex, trong 9 tháng đầu năm, tác động thuế quan chưa quá lớn nhờ đơn hàng được đẩy mạnh trước thời điểm thuế có hiệu lực. Tuy nhiên, đến nay, mức độ ảnh hưởng đã ảnh hưởng rõ trên hoạt động của nhiều doanh nghiệp.

Quý IV/2025 có thể chứng kiến sự suy giảm rõ rệt hơn về đơn hàng dệt may vào Mỹ do chính sách thuế cộng hưởng với lượng đơn đặt trước lớn trong nửa đầu năm.

Vinatex cho biết, khác với giai đoạn cao điểm mọi năm khi nhiều đơn vị đã chốt đơn đến hết năm, thậm chí sang quý I năm sau, năm nay đơn hàng chủ yếu ký theo tháng, thậm chí có doanh nghiệp chưa đủ đơn hàng sản xuất cho tháng 11/2025.

Dệt may Thành Công tỏ ra lạc quan hơn khi cho hay, doanh nghiệp hiện đã nhận khoảng 76% kế hoạch doanh thu đơn hàng quý IV, trong khi quý cuối năm là cao điểm tiêu thụ cho mùa lễ hội và dịp tết. Việc Mỹ áp dụng thuế đối ứng với hầu hết các nước xuất khẩu lớn có thể giúp thị trường sớm ổn định lại kế hoạch nhập khẩu.

Với mức thuế đối ứng 20% áp lên hàng hóa Việt Nam, trong đó có dệt may, mức thuế này được xem là cạnh tranh hơn so với Trung Quốc hay Ấn Độ. Bên cạnh đó, Dệt may Thành Công và nhiều doanh nghiệp dệt may khác đang tăng tốc đa dạng hóa thị trường sang EU, CPTPP, RCEP để tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do.

“Hy vọng, quý IV/2025, ngành dệt may Việt Nam nói chung và Dệt may Thành Công nói riêng sẽ có nhiều lợi thế hơn và đơn hàng sẽ tích cực trở lại”, Dệt may Thành Công kỳ vọng.

Với ngành thủy sản, thách thức có thể lớn hơn khi đơn hàng Mỹ chậm lại, thuế và chi phí tuân thủ tăng, trong khi cạnh tranh từ các nguồn cung thay thế ngày càng mạnh.

Công ty Chứng khoán Shinhan nhận định, kết quả kinh doanh của Thực phẩm Sao Ta có thể chững lại sau ngày 15/10, khi Bộ Thương mại Mỹ dự kiến công bố phán quyết cuối cùng về thuế chống bán phá giá vào ngày 9/12. Ở lần rà soát thứ 19, thuế chống bán phá giá sơ bộ là 35,29%. Nếu giữ nguyên, doanh nghiệp sẽ không được hoàn 42 tỷ đồng và có thể phải nộp thêm 300 tỷ đồng, tác động tiêu cực đến lợi nhuận. Dù vậy, nhờ chiến lược đa dạng hóa thị trường trong 5 năm qua tại Canada, Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản…, Thực phẩm Sao Ta đã giảm đáng kể mức độ phụ thuộc vào Mỹ.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Bảo Việt cho rằng, Vĩnh Hoàn sẽ đối mặt cạnh tranh gay gắt hơn khi cá rô phi – mặt hàng có giá thấp và phổ biến tại Mỹ – đang gia tăng thị phần. Ngoài ra, việc nhiều doanh nghiệp được hưởng mức thuế chống bán phá giá thấp hoặc miễn thuế đang mở ra cơ hội xuất khẩu, nhưng cũng khiến cuộc đua tại thị trường này ngày một khó khăn hơn.