Bác sĩ Trần Hữu Nghiệp (1911-2006) từng học y khoa tại Pháp, là một trong những trí thức hoạt động trong phong trào yêu nước của cộng đồng người Việt tại đây. Ông sinh ngày 15/3/1911 trong một gia đình nông dân tại xã Tân Thủy, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.

Ông quyết định trở về nước, tham gia kháng chiến chống Pháp ngay từ ngày 23/9/1945. Chính ông là người đầu tiên đưa ra ý tưởng đổi tên Sài Gòn thành Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM), góp phần khơi nguồn cho quyết định lịch sử sau này.

Ý tưởng đổi tên Sài Gòn được đưa ra tháng 8/1946, đúng dịp kỷ niệm một năm nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời. Khi ấy, bác sĩ Trần Hữu Nghiệp ra Bắc báo cáo tình hình Nam Bộ, rồi được giữ lại Hà Nội tiếp tục công tác. Trong buổi họp mặt của phòng Nam Bộ Trung ương, trên đường Gia Định, với những người Việt miền Nam tại Hà Nội, ông đã tổng kết tình hình một năm qua, ca ngợi công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh – người chiến sĩ của phong trào giải phóng dân tộc.

Từ đó, ông nêu ý tưởng đặt tên thành phố theo tên Chủ tịch Hồ Chí Minh để ghi nhớ công lao của Người.

Đề xuất này nhận được sự tán thành của 57 người ký tên và quyết nghị gửi Chính phủ, thể hiện ý chí đoàn kết và niềm tin của nhân dân Nam Bộ đối với cách mạng.

Nội dung bản quyết nghị viết : “Xin Quốc hội và Chính phủ Trung ương đổi ngay tên thành phố Sài Gòn lại làm tên TPHCM, để tượng trưng cho sự chiến đấu, hy sinh và cương quyết trở về với Tổ quốc của dân Nam Bộ”.

Năm 1965, mặc dù đã cao tuổi, ông lại tình nguyện xin trở lại chiến trường Nam Bộ. Từ miền Bắc, đang công tác tại Cục Quân y, ông trở về chiến khu Đồng Tháp Mười, trực tiếp tham gia kháng chiến chống Mỹ. Trở về Nam, ông được phân công làm bác sĩ điều trị tại một số bệnh viện ở Trung ương Cục miền Nam có mật danh là R, làm Hiệu trưởng Trường đào tạo cán bộ y tế, bổ túc từ trung cấp lên cao cấp. Khi Chính phủ Cách mạng lâm thời  miền Nam VN thành lập, ông là cố vấn Bộ Y tế.

Gần 30 năm sau đề xuất của ông, khi đất nước thống nhất, Quốc hội khóa VI (kỳ họp lần thứ hai) đã chính thức ra nghị quyết ngày 2/7/1976, đổi tên đô thành Sài Gòn – Gia Định thành TPHCM.

Ghi nhận công trạng của Bác sĩ Trần Hữu Nghiệp, tên ông được đặt cho một trường học ở Bến Tre quê hương ông và một đường phố ở quận Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh.