Trong vài năm trở lại đây, câu chuyện về Sân bay Quốc tế Long Thành không chỉ thu hút sự quan tâm của giới chuyên môn hàng không và các nhà hoạch định chính sách, mà còn lan rộng trong dư luận như một biểu tượng của tầm nhìn phát triển Việt Nam. Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 40 km, Long Thành được thiết kế để trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không lớn của Đông Nam Á.

1. Giải tỏa sức ép khổng lồ từ Tân Sơn Nhất

Tân Sơn Nhất – sân bay quốc tế nhộn nhịp nhất cả nước – đã nhiều năm vận hành vượt công suất thiết kế. Với hạ tầng chỉ đáp ứng 25 triệu khách nhưng thực tế đón trên 40–45 triệu khách/năm, tình trạng ùn tắc giao thông, kẹt nhà ga, hạn chế đường băng đã trở thành nỗi lo kinh niên. Nhiều chuyến bay phải chờ xếp slot, hành khách mất hàng giờ di chuyển từ trung tâm thành phố đến sân bay.

Long Thành, khi giai đoạn 1 hoàn thành (dự kiến 2026), sẽ tiếp nhận khoảng 25 triệu khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, sau đó mở rộng đến 100 triệu khách và 5 triệu tấn hàng. Điều này không chỉ giảm áp lực cho Tân Sơn Nhất, mà còn cải thiện an toàn bay, chất lượng phục vụ và giảm tiếng ồn, ô nhiễm cho khu dân cư quanh sân bay hiện hữu.

2. Động lực phát triển kinh tế vùng trọng điểm phía Nam

Không thể xem Long Thành chỉ là một công trình hàng không. Với diện tích hơn 5.000 ha, dự án được quy hoạch như một đô thị sân bay – hạt nhân phát triển kinh tế của cả vùng Đông Nam Bộ. Việc xây dựng kéo theo hàng loạt dự án hạ tầng: cao tốc Bến Lức – Long Thành, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, đường vành đai 3 và 4 của TP.HCM, cùng các tuyến đường sắt kết nối.

Những dự án này không chỉ phục vụ sân bay mà còn giảm chi phí logistics, thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ, mở rộng thương mại – dịch vụ – du lịch, và tạo hàng chục nghìn việc làm trực tiếp và gián tiếp. Về lâu dài, Long Thành có thể trở thành trung tâm logistics của khu vực, cạnh tranh với các “siêu sân bay” như Changi (Singapore) hay Suvarnabhumi (Bangkok).

3. Nâng tầm vị thế hàng không và xuất nhập khẩu Việt Nam

Các đường băng dài 4.000 m và nhà ga tiêu chuẩn quốc tế cho phép Long Thành đón các loại máy bay lớn như Airbus A380, Boeing 777X… Điều này đồng nghĩa với khả năng mở đường bay thẳng đến Mỹ, châu Âu hay Trung Đông mà không cần trung chuyển. Với vị trí chiến lược giữa các tuyến bay Đông – Tây, Long Thành có tiềm năng trở thành trung tâm trung chuyển khu vực, thu hút nhiều hãng hàng không quốc tế.

Đối với xuất khẩu, sân bay mới giúp giảm chi phí vận chuyển, rút ngắn thời gian giao hàng, đặc biệt quan trọng với các mặt hàng điện tử có giá trị cao hoặc hàng có chu kỳ tiêu thụ ngắn như nông sản tươi… Điều này hỗ trợ tăng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

4. Nâng cao trải nghiệm hành khách – Cửa ngõ quốc gia hiện đại

Một sân bay quốc tế hiện đại, thân thiện môi trường và ứng dụng công nghệ thông minh là hình ảnh đầu tiên mà du khách quốc tế tiếp xúc khi đến Việt Nam. Thiết kế của Long Thành lấy cảm hứng từ hoa sen – biểu tượng văn hóa Việt – kết hợp công nghệ quản lý tiên tiến, hệ thống vận chuyển hành lý tự động, dịch vụ thương mại đa dạng. Điều này không chỉ nâng cao sự hài lòng của hành khách mà còn góp phần xây dựng thương hiệu quốc gia chuyên nghiệp và hiện đại.

5. Tác động xã hội và phát triển bền vững

• Đào tạo nhân lực chất lượng cao: hàng không, logistics, quản lý dịch vụ.
• Thúc đẩy cải cách thể chế: minh bạch trong đầu tư công, huy động nguồn vốn PPP.
• Phát triển đô thị vệ tinh: phân bố dân cư hợp lý, giảm áp lực cho TP.HCM.Nếu quản lý tốt vấn đề đền bù, tái định cư và bảo vệ môi trường, Long Thành còn có thể trở thành mô hình mẫu về phát triển hạ tầng bền vững – cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và phúc lợi xã hội.
  
  

6. Một vài lưu ý / thách thức để đảm bảo lợi ích được thực thi đầy đủ

• Đền bù, tái định cư công bằng và minh bạch: tránh gây thiệt hại xã hội, đảm bảo quyền lợi của người dân.
• Hạ tầng kết nối đồng bộ: nếu đường đến sân bay và các tuyến phụ trợ không hoàn thiện, Long Thành sẽ mất lợi thế dù hiện đại.
• Quản lý tác động môi trường: giám sát chặt chẽ để giảm thiểu ảnh hưởng đến rừng, đất, nước, và không khí.
• Kiểm soát chi phí và tiến độ: ngăn ngừa lãng phí, chậm tiến độ bằng cơ chế giám sát độc lập và minh bạch.
  
  

7. Khẳng định tầm nhìn dài hạn của Việt Nam

Trong bối cảnh khu vực đang chạy đua nâng cấp hạ tầng, Long Thành thể hiện quyết tâm của Việt Nam không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà còn chuẩn bị cho tương lai hàng chục năm tới. Một sân bay quốc tế quy mô lớn là điều kiện cần để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thu hút đầu tư và nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Kết luận

Sân bay Long Thành là “cánh cửa” mở ra cơ hội phát triển vượt bậc cho Việt Nam. Nó không chỉ tháo gỡ bài toán quá tải của Tân Sơn Nhất, mà còn tạo ra động lực kinh tế, nâng tầm hàng không, thúc đẩy du lịch và xuất nhập khẩu, cải thiện trải nghiệm hành khách, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược dài hạn. Tuy nhiên, chỉ khi các thách thức về tái định cư, hạ tầng kết nối, môi trường và quản trị vốn được xử lý minh bạch và hiệu quả, Long Thành mới thực sự trở thành biểu tượng của một Việt Nam hiện đại, hội nhập và bền vững.

---

Tài liệu tham khảo

1. Wikipedia: Long Thanh International Airport – https://en.wikipedia.org/wiki/Long_Thanh_International_Airport
2. ALS – Tổng quan dự án Sân bay Long Thành – https://als.com.vn/tong-quan-du-an-san-bay-long-thanh
3. Báo Nhân Dân – Giải pháp để Long Thành trở thành đô thị sân bay hiện đại – https://nhandan.vn/giai-phap-de-long-thanh-tro-thanh-do-thi-san-bay-hien-dai-post890147.html
4. Dân Trí – Tương lai của Tân Sơn Nhất khi Long Thành về đích – https://dantri.com.vn/thoi-su/tuong-lai-cua-tan-son-nhat-khi-san-bay-long-thanh-ve-dich-20250911184839442.htm
   
   Hồng Hà