1973

Hiệp định Paris năm 1973 gồm các thỏa thuận đình chiến được ký kết vào ngày 27 tháng 1 năm 1973, tại số 19 đại lộ Kléber, nơi trước đây là trụ sở của Bộ Ngoại giao Pháp, nhằm mục đích chấm dứt Chiến tranh Việt Nam. Hiệp định được ký kết giữa Hoa Kỳ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Bắc Việt Nam), Việt Nam Cộng hòa (Nam Việt Nam) và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam do Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam thành lập.

Hiệp định ghi nhận việc Mỹ rút quân khỏi Việt Nam, từ đó mở đường cho cuộc tổng tiến công cuối cùng của lực lượng cách mạng vào tháng 3 – tháng 4 năm 1975 và sự sụp đổ của chế độ miền Nam Việt Nam.

Lê Đức Thọ và Henry Kissinger được đề cử giải Nobel Hòa bình năm 1973. Cho rằng hòa bình chưa được thiết lập, ông Thọ đã từ chối nhận giải này.

Vào ngày 27 tháng 1 năm 1973, tất cả chúng tôi đều tập trung trước số 19 đại lộ Kléber. Chồng tôi là Lộc đã lên xe ô tô chở phóng viên Việt Nam và quay phim Paris trong niềm hân hoan với lá cờ Việt Nam dân chủ Cộng hòa và Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam.

Vài tháng sau đó cùng năm, chúng tôi chuẩn bị rời Orsay để đến Protvino (cách Moscou 60 km về phía nam), nơi Lôc làm việc trong khuôn khổ hợp tác khoa học và kỹ thuật với CEA-CERN từ giữa năm 1973 đến giữa năm 1976. Chúng tôi chuyển đến Protvino vào tháng 11 năm 1973.

1975

Chúng tôi đã kỷ niệm ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại Đại sứ quán Việt Nam tại Moscou trong niềm hân hoan chung. Chúng tôi ôm chầm lấy nhau và chúc mừng nhau, cùng với Đại sứ và nhân viên Đại sứ quán. Nhưng đối với tôi, một người Việt kiều, tôi nghĩ rằng dù chúng ta ở đâu trên trái đất này, ngày này cũng đều mang một bầu không khí chung : niềm vui không thể diễn tả và những giọt nước mắt tràn ngập.

Nhưng Lộc và tôi cũng đã chứng kiến ​​niềm vui mà người dân Nga ở Moscou đón nhận tin tức này. Có người rất xúc động đã nói với chúng tôi : “Chúng tôi vui mừng vì chiến thắng của các bạn như là chiến thắng của chính chúng tôi trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại chống lại chủ nghĩa phát xít”.

Tuy nhiên, vào những kỳ nghỉ hè hằng năm, từ 1973 đến ngày toàn thắng,  chúng tôi vẫn trở về Orsay và cùng bạn bè tham gia các cuộc biểu tình đòi thống nhất đất nước và lập lại hòa bình tại Việt Nam.

Đây là câu chuyện cá nhân và liên tưởng của chúng tôi trong bối cảnh Lịch sử với chữ H viết hoa. 

Vì những lý do này, tôi đã thực hiện bản dịch ra tiếng Pháp cuốn sách “Chiến dịch Hồ Chí Minh trong lòng Paris” của đại sứ lúc bấy giờ, ông Võ Văn Sung.

Triển vọng

Việt Nam đã phải chịu sự xâm lược của Hoa Kỳ và giành được độc lập và thống nhất vào năm 1975, sau khi chiến đấu với kẻ thù là Hoa Kỳ trên ba mặt trận : quân sự, ngoại giao và dư luận quốc tế. Bất chấp việc Hiệp định Paris được ký kết vào ngày 27 tháng 1 năm 1973, các cuộc giao tranh trên thực địa vẫn tiếp diễn cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975, với sự sụp đổ của chế độ miền Nam Việt Nam.

Trong buổi ra mắt cuốn sách « Chiến dịch Hồ Chí Minh giữa lòng Paris », Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niệm đã giới thiệu như sau : « Đúng thời điểm chúng ta kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền Nam, tôi xin thay mặt các đồng nghiệp, thay mặt những người Việt Nam xa quê, những người bạn khắp nơi trên thế giới yêu chuộng hòa bình, và cuối cùng là tất cả những người đã tận đáy lòng mình đóng góp cho Mùa xuân Đại thắng để bày tỏ lòng biết ơn đối với tác giả ».

Nhu-Mai (Apfsv)