Sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc sẽ áp thuế nhập khẩu 25% đối với toàn bộ thép và nhôm vào Mỹ, tại sán chứng khoán VN, cổ phiếu thép đã bị bán tháo mạnh trong phiên ngày 10/2/2025 khiến HPG (tập đoàn Hòa Phát) giảm 4,69%, NKG (CTCP Thép Nam Kim) giảm 3,57%, HSG (Tập đoàn Hoa Sen) giảm 4,52%, GDA (CTCP Tôn Đông Á) giảm 4,76%… Dây là 4 doanh nghiệp có tỷ trọng lớn về xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Số liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam cho thấy, năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 12,62 triệu tấn thép với giá trị xuất khẩu đạt 9,08 tỷ USD. Mỹ đang là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của thép Việt Nam, chiếm thị phần 13%, xếp sau ASEAN (26%) và EU chiếm 23%.

Vậy nên, chính sách thuế mới của Mỹ sẽ tác động như thế nào đến 4 doanh nghiệp này :

1. Công ty Hòa Phát (HPG) :  tỷ trọng xuất khẩu chung chỉ chiếm 30% tổng doanh thu, trong đó xuất sang Mỹ chiếm khoảng 5 – 10% doanh thu xuất khẩu. Vì vậy, tổng quan, doanh thu xuất khẩu thị trường Mỹ chỉ chiếm 1,5 – 3,0% tổng doanh thu của HPG, đồng nghĩa mức độ ảnh hưởng trực tiếp từ hàng rào thuế quan của Mỹ lên HPG khá thấp.

2. Tập đoàn Hoa Sen (HSG), CTCP Thép Nam Kim (NKG) : Hai doanh nghiệp này xuất thép HRC (viết tắt của hot rolled coil – kiểu thép tấm dạng cuộn và được sản xuất với phương pháp cán nóng) với số lượng lớn sang Mỹ (khoảng 15-20 % doanh thu xuất khẩu) sẽ gặp khó khăn về thuế quan. Nhưng gián tiếp cũng sẽ ảnh hưởng đến Hòa Phát vì họ mua sản phẩm này từ Hòa Phát.

3. Riêng với CTCP Tôn Đông Á (GDA), ước tính tỷ trọng xuất khẩu vào Mỹ trên tổng giá trị xuất khẩu là 35%, sẽ tác động mạnh tới doanh nghiệp này.

Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, các chuyên gia trong ngành nhận thấy, vấn đề đáng lo ngại lớn nhất lúc này không xuất phát từ thị trường Mỹ, mà là hệ quả từ chính sách thuế của Trump gây ra : đó là áp thuế đối với Trung Quốc.

Như vậy, nếu Trung Quốc bị hạn chế xuất khẩu thép qua Mỹ do thuế cao thì lượng lớn thép đó sẽ tràn vào các quốc gia xung quanh, bao gồm cả Việt Nam khiến doanh nghiệp trong nước có thể thua ngay trên sân nhà.

“Đây mới là điều các doanh nghiệp thép lo ngại, thay vì như chúng ta đang đánh giá là doanh nghiệp bị hạn chế xuất khẩu sang Mỹ”.

Năm 2024, nhập khẩu thép thành phẩm các loại về Việt Nam đạt khoảng 17,7 triệu tấn, trong đó, Trung Quốc là thị trường cung cấp thép lớn nhất cho Việt Nam, đạt 11,9 triệu tấn, chiếm 67,36% tổng lượng, cách rất xa so với thị trường đứng thứ hai là Nhật Bản với 12,36%.

Tiêu thụ thép nội địa Trung Quốc đang giảm do cuộc khủng hoảng kéo dài trên thị trường bất động sản ở nước này, buộc các nhà sản xuất thép phải đẩy mạnh xuất khẩu thép với giá thấp để giải phóng bớt hàng tồn kho.

Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam đang rất kỳ vọng động lực từ thị trường nội địa, khi nhiều dự án lớn được triển khai sẽ kích thích tiêu thụ thép, hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước. Vậy nên, điều lo ngại lúc này chính là ngành thép Việt đang có nguy cơ bị thép nhập khẩu giá thấp từ Trung Quốc tràn sang.